Kapliczki, zabytkowe krzyże i zapomniane mogiły kryją się w Wigierskim Parku Narodowym

Prawie 40 miejsc pamięci, schowanych w lasach Wigierskiego Parku Narodowego, ale też znajdujących się w jego otoczeniu, opisali dwaj pracownicy parku i pasjonaci historii - Maciej Ambrosiewicz i Jarosław Borejszo.

Opisane miejsca to m.in. niewielka kapliczka, mogiła, krzyż czy stary cmentarz. Pamiątki po ludziach i wydarzeniach na Suwalszczyźnie, które przypominają niezwykłe historie i niezwykłe osoby, jak te pochowane na cmentarzu w Monkiniach.

"Niewielu wie, że jest tu grób księdza Stanisława Chmielewskiego, majora Wojska Polskiego, uczestnika bitwy o Monte Cassino" - mówi Jarosław Borejszo.

Na cmentarzu parafii rzymskokatolickiej, który powstał w latach 20. XX w. znajduje się również okazały głaz narzutowy - pomnik na grobie Czesława Leluka, porucznika pilota, obrońcy Polski w II wojnie światowej, emigranta odznaczonego złotym krzyżem zasługi za krzewienie kultury i sztuki polskiej na obczyźnie.

Miejsca warte odkrycia, a już zapomniane można znaleźć np. w niewielkiej miejscowości Buda Ruska. Tu mieszkali głównie staroobrzędowcy, ale obok ich cmentarza jest też cmentarz ewangelików.

W Sobolewie, przy drodze nad Czarną Hańczą znajdziemy cmentarz ewangelicki z początku XIX w. Zachowało się tu kilka kamiennych, częściowo zniszczonych nagrobków. Na płytach wyryto nazwiska rodzin dawnych sobolewskich młynarzy.

"Warto odwiedzić stary cmentarz katolicki ze starymi nagrobkami nieopodal jeziora Wigry, na wzgórzu w Magdalenowie" - zachęca Maciej Ambrosiewicz. To cmentarz parafii wigierskiej założony w miejscu nieistniejącego już drewnianego kościoła p.w. Św. Marii Magdaleny. Kościół został zbudowany zaraz po założeniu wsi w 1680 roku i stał do lat 40. XIX w., kiedy został rozebrany, a drewno użyto do budowy szkoły w Smolanach. Niektóre elementy jego wyposażenia znajdują się teraz w kościele w Jeleniewie.

Najstarsze nagrobki na cmentarzu pochodzą z połowy XIX w., np. skromny ceglany grobowiec wieloletniego proboszcza wigierskiego Feliksa Naruszewicza zmarłego w 1850 roku. Warto też obejrzeć miejsce spoczynku Wiktora Winikajtisa (1927-1994) - "ostatniego kameduły".

To tylko niewielka część odnalezionych i opisanych miejsc pamięci na Suwalszczyźnie. Więcej można znaleźć na stronie internetowej Wigierskiego Parku Narodowego. (kjs)

Zobacz też:
Ratujmy zabytkowe nekropolie. Kwesty na podlaskich cmentarzach